Verschil tussen UVA en UVB: effecten, bescherming, mythes

Of je nu op het strand bent, op het balkon of achter een raam werkt: uv‑straling bereikt je huid elke dag. Het essentiële verschil tussen UVA en UVB bepaalt hoe snel je bruint, of je verbrandt en hoe groot je langetermijnrisico op huidschade is. Hier vind je een heldere uitleg, een compacte vergelijktabel en concrete tips zodat je UVA en UVB veilig de baas blijft. Waarom consequent uv‑bescherming in je routine zo belangrijk is lees je hier: Zonnebrand: de belangrijkste stap in je routine.

UV‑spectrum kort uitgelegd

Ultraviolet is onzichtbaar licht met een kortere golflengte dan zichtbaar licht. We onderscheiden drie gebieden: UVC (100–280 nm, wordt door de atmosfeer gefilterd), UVB (circa 280–320 nm) en UVA (320–400 nm). UVB heeft meer energie per foton en veroorzaakt snel zonnebrand. UVA bereikt de aarde in grotere mate, dringt dieper in de huid en stuurt langetermijnschade zoals door licht veroorzaakte huidveroudering aan. Voor jou zijn UVA en UVB het belangrijkst, want beide beïnvloeden bruining, zonnebrand, het risico op huidkanker en de aanmaak van vitamine D.

UVA‑stralen: diepe impact, langetermijnschade

UVA is goed voor ongeveer 95% van alle uv‑straling aan het aardoppervlak en is het hele jaar door en vrijwel de hele dag relatief constant aanwezig. Met 320–400 nm dringt UVA door tot in de lederhuid. We onderscheiden UVA2 (320–340 nm) en UVA1 (340–400 nm). Deze stralen veroorzaken zelden acute zonnebrand, maar beschadigen collageenstructuren, bevorderen reactieve zuurstofsoorten en veroorzaken zo indirecte DNA‑schade. De gevolgen verschijnen als photoaging: rimpels, elastischheidsverlies, pigmentverschuivingen en een verhoogd risico op bepaalde typen huidkanker.

Belangrijk voor je dagelijks leven: UVA gaat door normaal vensterglas. Dat betekent dat je ook op kantoor of in de auto zonder speciale glas- of foliebescherming aan UVA wordt blootgesteld. Daarnaast zorgt UVA voor een snelle, vaak kortstondige onmiddellijke bruining door oxidatie van bestaand melanine. Reken dus niet op bewolking of binnen zitten, maar kies consequent voor breedspectrum met sterke UVA‑dekking.

UVB‑stralen: acute reacties en vitamine D

Met 280–320 nm heeft UVB meer energie per foton, bereikt vooral de opperhuid en is de hoofdveroorzaker van zonnebrand. De intensiteit schommelt sterk per seizoen, tijdstip, geografische breedte en hoogte. UVB wordt grotendeels door glas geblokkeerd, maar buiten is het vooral rond het middaguur en in de zomermaanden zeer sterk.

UVB stimuleert de melanineproductie en leidt zo tot een vertraagde, langer aanhoudende bruining. Tegelijkertijd veroorzaakt UVB directe DNA‑schade, wat bij onvoldoende bescherming het risico op huidkanker verhoogt. Positief: UVB is relevant voor de aanmaak van vitamine D. Dat is echter geen vrijbrief voor onbeschermde zon. Korte, gecontroleerde blootstelling bij een gematigde UV‑index is meestal genoeg, terwijl zonnebrand altijd voorkomen moet worden.

Verschil tussen UVA en UVB in één oogopslag

Wat is gevaarlijker: UVA of UVB?

Beide zijn risicovol, maar op een andere manier. UVB laat het gevaar direct zien met roodheid en zonnebrand en veroorzaakt directe DNA‑schade. UVA werkt stiller maar continu: het versnelt huidveroudering, onderdrukt delen van het immuunsysteem en draagt via indirecte DNA‑schade ook bij aan het huidkankerrisico. Omdat UVA het hele jaar door en ook achter glas werkt, wordt het vaak onderschat. Het gaat dus niet om óf‑óf, maar om effectieve bescherming tegen beide spectrums.

Factoren die de uv‑intensiteit beïnvloeden

Hoe sterk UVA en UVB je bereiken, hangt van meerdere factoren af. Rond het middaguur en in de zomer is UVB extra intens. Op grotere hoogte neemt de uv‑straling merkbaar toe per 1000 meter. Heldere oppervlakken weerkaatsen straling: sneeuw sterk, zand en water duidelijk. Wolken dempen uv slechts gedeeltelijk; diffuse straling blijft relevant. Ook locatie en seizoen spelen mee. De UV‑index in jouw regio biedt houvast. Hoe hoger de waarde, hoe consequenter je beschermingsmaatregelen moet toepassen.

Goed beschermen: zo blokkeer je UVA en UVB

Kies breedspectrum dat zowel UVA als UVB dekt. SPF verwijst primair naar UVB en zonnebrandbescherming, terwijl de UVA‑prestatie vaak met PPD of PA wordt aangegeven. Let op PA+++ of PA++++ en moderne filters met hoge UVA‑dekking. Hoe je de juiste Koreaanse zonnebrand kiest voor jouw huid, lees je in onze gids. Twijfel je tussen chemisch of mineraal? Dit artikel legt de verschillen uit.

• Hoeveelheid en aanbrengen: Voor het gezicht ca. twee vingerrijen zonnebrand; voor het lichaam circa 2 mg per cm². Smeer 15–30 minuten vóór de zon, elke 2 uur en na zweten, zwemmen of afdrogen opnieuw aanbrengen. Tip: De 3‑vinger‑regel helpt bij de juiste hoeveelheid.
• Tijd en schaduw: Vermijd de felle middagzon, zoek schaduw op en check de UV‑index.
• Kleding: Dicht geweven textiel of gecertificeerde uv‑kleding, breedgerande hoeden en UV400‑zonnebrillen.
• Kinderen en gevoelige huid: Geef prioriteit aan hoge UVA/UVB‑dekking, milde formules en consequent opnieuw aanbrengen.
• Binnen en in de auto: UVA gaat door glas. Gebruik ook bescherming op kantoor bij het raam of tijdens lange autoritten.

Nog meer keuze vind je in onze categorie Zonneverzorging (SPF).

Passende breedspectrum‑zonnebrandproducten bij NoticeMe:

• Isehan - Kiss Me Mommy UV Mild Gel SPF33 PA+++ – mild, ideaal voor gevoelige huid en baby’s, met bescherming tegen UVA en UVB.
• Kose - Suncut Light Up UV Essence SPF50 PA++++ – zeer hoge bescherming, water- en zweetbestendig, langdurige UVA/UVB‑bescherming.
• SKIN1004 – Madagascar Centella Tone-Up Sunscreen SPF50+ PA++++ – breedspectrum met Centella, ideaal voor elke dag.

Aanvullend vind je beschermende verzorging in onze Protect‑collectie: bescherming & verzorging.

Veelgestelde vragen

Wat is beter, UVA of UVB?

Geen van beide is beter of slechter, ze werken anders. UVA veroorzaakt vooral langetermijnschade zoals huidveroudering; UVB veroorzaakt zonnebrand. Je hebt bescherming tegen beide nodig.

Wat zorgt meer voor bruining, UVA of UVB?

UVA geeft een snelle, kortdurende onmiddellijke bruining. UVB triggert melanineproductie en zorgt voor een tragere, langer aanhoudende bruining. In beide gevallen is bescherming belangrijk.

Wat veroorzaakt huidkanker, UVA of UVB?

Beide dragen bij aan het risico op huidkanker. UVB veroorzaakt directe DNA‑schade; UVA indirecte DNA‑schade en immuunsuppressie. Gecombineerde, consequente bescherming verlaagt je risico.

Waarom geen SPF 50?

SPF 50 is zinvol, zeker bij hoge uv‑intensiteit en bij een lichte of gevoelige huid. Cruciaal is voldoende product en regelmatig opnieuw aanbrengen. Let ook op hoge UVA‑dekking, bijvoorbeeld PA++++.

Gaan UVA‑stralen door ramen?

Ja, gewoon vensterglas laat UVA in grote mate door. UVB wordt sterker geblokkeerd. Daarom is breedspectrum ook bij het raam de moeite waard.

Hoeveel zonnebrand heb ik nodig voor mijn gezicht?

Als vuistregel: twee vingerrijen product voor gezicht en hals. Deze hoeveelheid helpt om de geclaimde bescherming te halen.

Met kennis van het verschil tussen UVA en UVB maak je je dagelijks leven zonveilig. Check de UV‑index, kies breedspectrum en houd je aan de juiste hoeveelheid en het opnieuw aanbrengen. Je huid zal je danken.